Kalıtsal bir kan hastalığı olan talasemi Akdeniz Bölgesi nde ağır olarak görülmesi sebebiyle halk ortasında Escort bayan Akdeniz anemisi olarak anılıyor Ayrıyeten Arap kökenli bireylerde ve Balkan göçmenlerinde de sıkça rastlanan talasemi ülkemizde yaklaşık yüzde 2 civarında görülüyor Günümüzde evlilik öncesi yapılan tetkikler sayesinde hasta doğabilecek bebekler Bayan escort evvelden saptanabiliyor ve gereken tedbirler alınabiliyor Fakat buna karşın halk ortasında talasemi ile ilgili kulaktan dolma bilgiler yer alıyor Hematoloji Bölümü nden Uz Dr Şebnem İzmir Güner 8 Mayıs Dünya Escort Talasemi Günü öncesinde talasemi ile ilgili hakikat bilinen yanlışlar konusunda kıymetli bilgiler verdi
Kemik iliği nakliyle büsbütün uygunlaşmak mümkün
Talasemi hastalığını tanımak için öncelikle hastalık ve taşıyıcılık ortasındaki ayrıma dikkat edilmelidir Talasemi hastası olanlar talasemi majör ve yalnızca taşıyıcı olanlar talasemi minör olarak isimlendirilmektedir Talasemi majör hastası olanların bir kısmı doğum sırasında hayatını yitirmektedir Sağ kalanların ise ya hayat uzunluğu kan desteği almaları ya da büsbütün uygunlaşmak için kemik iliği nakli olmaları gerekmektedir Majör hastalar kemik iliği nakliyle hastalıktan büsbütün kurtulabilmektedir Taşıyıcı minör hastalar ise kan desteği olmadan ve kemik iliği nakline gerek kalmadan hayatlarına devam edebilmektedir Taşıyıcıların hayat uzunluğu karşılaştıkları tek sorun kansızlık yaşamaları sonucunda sağlıklı insanlara nazaran daha çabuk yorulmalarıdır Bunun yanında evlenecekleri bireylerin de taşıyıcı olması durumunda bu hastalar olağan yolla bebek sahibi olmama konusunda uyarılmaktadır Doğacak bebekte hastalık olma riski bulunmaktadır Bu nedenle anne ve baba adayının ikisinin birden taşıyıcı olduğu çiftlerde fakat tüp bebek usulü ile çocuk sahibi olunabilmektedir
Çiftlerin her ikisi de taşıyıcıysa yalnızca tüp bebek yoluyla çocuk sahibi olunabiliyor
Evlilik öncesi yapılan testlerde her iki çiftte de talasemi minör yani taşıyıcılık görülürse bu çiftler evlenebilir fakat çocuk dünyaya getirmek için genetik danışmanlık almak ve tüp bebek usulünü kullanmaları konusunda uyarılmaktadır Bu çiftlerden doğacak çocuklar ya sağlıklı olurlar ya taşıyıcı olurlar ya da talasemi hastası olur Bu nedenle yasal olarak bu risk göze alınmamakta olağan doğuma müsaade verilmemeye çalışılmaktadır Anne yahut babadan sırf birinin taşıyıcı olduğu çiftlerde ise bebek taşıyıcı ya da büsbütün sağlıklı doğmaktadır ki bu durumda çiftlerin tüp bebek yapmasına ve genetik danışmanlık almasına gerek kalmamaktadır Doğacak bebeğin talasemi majör hastası olma ihtimali genetik olarak bulunmamaktadır
Kemik iliği nakli olamayan majör hastalar hayat uzunluğu hematolojik takipte kalıyor
Çiftlere evlilik öncesi yapılan talasemi testlerinin yasal mecburilik olmadığı eski devirlerde iki taşıyıcı anne babadan hasta çocuklar doğabilmekteydi Bu bebekler ya doğumda ömrünü yitirmekte ya da daima kan desteği alarak ömürlerini sürdürmekteydi Bu hastalarda kemik iliği nakli olma bahtının kalmadığı vaktinin geçtiği uygun vericinin bulunamadığı durumlarda haftada 1 2 sefer olmak kaydıyla hayat uzunluğu dışarıdan kan desteği yapılmaktadır Hasebiyle kemik iliği nakli olamayan hastaların kesinlikle hematolojik takiplerinin sistemli olarak yapılması gerekmektedir Zira bedenleri yeteri kadar kan üretemez ve sık aralıklarla yapılan kan destekleri hastalarda kalp karaciğer üzere değerli organlarda demir birikimine neden olmaktadır Bu nedenle bu hastalara fazla demiri bedenden atan demir şelasyon ilaçları verilmektedir
Talasemiye demir eksikliği anemisi eşlik ederse kansızlık artıyor
Talasemi majör yahut taşıyıcı minör olan hastalar talaseminin yanında demir eksikliği anemisine de yakalanabilmektedir Talasemi hastalığının yanına demir eksikliği anemisi eklenmesi kansızlığın daha da artmasına neden olmaktadır Taşıyıcı minör hastalar beslenme tekliflerine dikkat ederek kansızlığı dengeleyebilirken talasemi majör hastalarda verilen kan desteğinin oranı artırılmaktadır
Talasemi ile ilgili hakikat bilinen 10 yanlış
Yanlış Talasemi taşıyıcısıyım ilerde lösemi olabilirim
Doğru Talasemi lösemi dâhil hiçbir kanser ya da farklı bir hastalığa dönüşmez
Yanlış Talasemi taşıyıcılarının hayatı hastanelerde geçer
Doğru Taşıyıcılar yılda 1 2 defa denetime gitmektedir Talasemi taşıyıcılarının hayatlarını hastalıklarına nazaran değiştirmeleri gerekmez Olağan yaşantılarına devam edebilmektedirler Lakin talasemi majör hastaları yalnızca kemik iliği nakli olarak hastalıktan kurtulabilmektedir Kemik iliği nakli olamayan hastalar hayat uzunluğu kan desteği alarak hematolojik takipte kalmaktadır
Yanlış Talasemi taşıyıcısıyım Bu hastalığı taşımayan biriyle evlensem de çocuk sahibi olamam
Doğru Taşıyıcılar sağlıklı beşerlerle evlendiklerinde doğacak çocuklar ya büsbütün sağlıklı ya da taşıyıcı olarak doğacaktır Bu nedenle bu çiftler tüp bebek tekniğine gerek kalmadan olağan yolla çocuk sahibi olabilmektedir Yalnızca iki taşıyıcı çift evlendiğinde çocuk hasta doğabilir Bu nedenle bu çiftler genetik danışmanlık almalı ve tüp bebek yoluyla çocuk sahibi olmalıdır
Yanlış Talasemi taşıyıcısıyım hayat uzunluğu beslenmeme dikkat etmeliyim
Doğru Taşıyıcıların yalnızca hastalığına demir eksikliği anemisi eklenmesin diye beslenme kurallarına dikkat etmeleri gerekir Majör hastalarda ise kan desteği zaruridir ve beslenmeye dikkat etmek kansızlığı gidermez
Yanlış İki taşıyıcı evlenemez evlense de asla çocuk sahibi olamaz
Doğru İki taşıyıcı çift evlenebilir ve tüp bebek tekniğiyle çocuk sahibi olabilir
Yanlış Beslenmeme dikkat ederek talasemi hastalığından kurtulabilirim
Doğru Talasemi majör ya da talasemi taşıyıcıları beslenmelerine dikkat ederek yalnızca hastalığın yanına demir eksikliği anemisi eklenmemesini sağlayabilirler Bunun dışında her iki talasemi tipinde de beslenmeye dikkat ederek uygunlaşmak mümkün değildir
Yanlış Talasemi hastasıydım kemik iliği nakli olup güzelleştim Lakin ileride hastalığım tekrarlayabilir
Doğru Kemik iliği nakli olarak uygunlaşan talasemi majör hastaları bir daha talasemi hastalığına yakalanmazlar
Yanlış Talasemi tüm hayatımı kısıtlayacak birçok şeyden yoksun kalacağım İstediğim mesleği seçemeyeceğim
Doğru Talasemi majör hastaları kemik iliği nakli olup güzelleştikten sonra talasemi taşıyıcıları ise sistemli takipleriyle demir eksikliği anemisine yakalanmadığı sürece hayatlarında hiçbir şeyi kısıtlamak zorunda değildir Yüksek efor gerektiren yarışlı sporlar haricinde spor yapabilirler ve yüksek efor gerektirmeyen tüm meslekleri seçebilirler
Yanlış Talasemi majör hastasıydım kemik iliği nakli olarak güzelleştim Lakin çay üzere kansızlık yaptığı bilinen yiyecek ve içecekleri tüketirsem hastalığım tekrarlar
Doğru Yiyecek içeceklerle talasemi hastalığı tekrarlamaz ya da ilerlemez Tıpkı biçimde yiyecek ve içeceklerle güzelleşebilecek bir hastalık değildir
Yanlış Talasemi hastalığı bulaşıcıdır
Doğru Talaseminin hiçbir çeşidi bulaşıcı değildir
