Rahim kanserinde 8 maddeye dikkat!

1 Rahim ağzı kanserinin sebepleri nelerdir hangi bayanlar daha yüksek risk altında

İnsan Papilloma Escort Alanya Virüsü nün HPV neden olduğu rahim ağzı enfeksiyonu rahim ağzı kanserinin en kıymetli etkeni HPV cinsel yolla bulaşan bir virüs olduğu için cinsel hayat formu ile direkt alakalı Erken yaşta cinsel ilgi 21 yaşından önce çok eşlilik HPV için yüksek taşıyıcılık riskine sahip erkek çok eşli ile ilgi durumlarında HPV enfeksiyon riski ve irtibatlı olduğu hastalıkların görülme sıklığı artıyor Rahim ağzı kanseri için öbür risk faktörlerinden kimileri fazla doğum sayısı 3 ün üstünde sigara rahim ağzının öbür enfeksiyonları bedenin mikroorganizmalara karşı savunma sisteminde zayıflık düşük sosyo ekonomik seviye erken yaşta ve uzun vadeli doğum denetim ilacı kullanımı gösteriliyor
 

2 HPV hangi biçimde rahim ağzı kanserine neden oluyor

Rahim ağzı enfeksiyonuna neden olan her HPV tipi kansere neden olmuyor Yaklaşık 15 tip HPV nin kanser ile bağı olduğu biliniyor Bilhassa HPV 16 ve 18 kansere en sık dönüşen tipler
HPV içeren cilt ve beden sıvıları ile her türlü temas enfeksiyonun bulaşmasına neden olabiliyor Enfekte bireyle cinsel teması olanların yaklaşık 2 3 üne geçiyor Fakat her HPV enfeksiyonunda çok telaşa gerek yok Zira HPV enfeksiyonunu takip eden birinci 1 yıl içinde bireylerin yüzde 70 inde 2 yılda ise yaklaşık yüzde 90 ında enfeksiyon bizatihi ortadan kalkıyor yani bireyin savunma sistemi olağan çalışıyorsa beden bu virüsü imha ediyor

HPV enfeksiyonu geçiren bayanların yalnızca yaklaşık yüzde 10 kadarında kalıcı enfeksiyon gelişiyor Yüksek riskli öteki bir tabirle kanserojen tesirli HPV işgal ettiği hücrelere kendi genetik yapısını aktararak bir dizi etkileşimin başlamasına neden oluyor HPV nin bulaşması ile kanserin ortaya çıkması 10 15 yıla yayılan bir periyotta gerçekleşiyor ve ortaya çıkmadan evvel kanser öncülü bir ekip lezyonlar halinde kendini gösteriyor Rahim ağzı kanser tarama programlarının temel maksadı da kanser öncülü bu değişimleri tespit etmek ve ortadan kaldırarak kanser gelişimini engellemek
 

3 Korunmak mümkün mü

Korunmada en değerli formül rahim ağzından küçük bir alet yardımı ile alınan sürüntü örneklerindeki hücrelerin incelenmesi temeline dayanan tarama testleri Pap smear testi Bu testin uygulandığı ülkelerde rahim ağzı kanseri görülme sıklığında ve bu kansere bağlı vefat oranlarında yüzde 70 oranında bir azalma sağlandığı biliniyor Buna karşın bu kanser bilhassa geri kalmış ülkelerde ve bir kısım gelişmekte olan ülkede hala bayan sıhhatini tehdit etmeye devam ediyor Korunmada değerli bir öteki metot ise ülkemizde de uygulanan HPV aşıları
 

4 Aşılarda son durum ne

Günümüzde 2 farklı esirgeyici HPV aşısı kullanılıyor Bunlardan birincisi HPV 6 HPV 11 HPV 16 ve HPV 18 tiplerine karşı geliştirilmiş olan dörtlü aşı Dörtlü aşının kapsadığı HPV tipleri rahim ağzı kanserlerinin yaklaşık yüzde 70 inden sorumlu tutulan HPV 16 ve HPV 18 in yanında genital siğillerin yaklaşık yüzde 90 nından sorumlu olan ve kanser ile bağlantılı olmayan HPV 6 ve HPV 11 e karşı da kullanılıyor İkincisi ise HPV 16 ve HPV 18 için kullanılan ikili aşı

Yapılan çalışmalarda her iki aşının da içerdiği tiplerle bağlantılı rahim ağzı kanserinin öncül lezyonlarını ve kanseri yüzde 90 oranında engellediği gösteriliyor Cinsel olarak etkin olmayan yani HPV ile hiç karşılaşmamış bayanlarda bu oran en yüksek seviyeye ulaşıyor En başarılı tesir için çocukluk periyodunda aşılanmakta yarar var Çocukluk devri için önerilen yaş 11 12 ortası İsteğe bağlı olarak 9 10 yaşlarında da yaptırılabiliyor Çocukluk periyodunda yaptırmamış olanların 26 yaşına kadar kesinlikle aşı yaptırmaları gerekiyor Farklı görüşler olmakla birlikte ihmal durumunda bu yaş sonu 45 yaşına kadar çıkarılabiliyor

5 Kadınlar ne vakit bu hastalıktan şüphelenmeli

Rahim ağzı kanserlerinin büyük bir kısmı erken periyotta rastgele bir belirti vermiyor Belirti vermesi durumunda en sık görülen şikayet vajinal kanama Bu kanama birtakım bayanlarda adet dışında ortaya çıkan lekelenme formunda olabileceği üzere daha tipik olarak ilgi sırasında yahut çabucak sonrasında fark edilen kanlı lekelenmeler halinde olabiliyor

Menopoz devrindeki bayanlarda kanama görülmesi daha sıklıkla rahmin iç duvarından kaynaklanan kanserleri akla getirse de rahim ağzı kanserlerinin de buna neden olabileceğini unutmamak gerekiyor Kanserin etraf yapılara yayılmaya başladığı ilerlemiş evredeki hastalıkta idrar yapma yahut dışkılama zorlukları bacak ağrısı ve bacaklarda su toplanması üzere durumlar ortaya çıkabiliyor
 

6 Nasıl tedavi edilir

Tedavide 2 ana yol bulunuyor Bunlardan birincisi cerrahi tedavi Kimi özel durumlarda farklılıklar göstermekle birlikte erken evrede standart olarak uygulanan cerrahi metot rahmin kanserin yayılması olası etraf yapılar ve lenf bezleriyle birlikte çıkartılmasını kapsıyor

Bu hastaların bir kısmına cerrahiye ek olarak ameliyat sonrasında tek başına yahut kemoterapi ile birlikte ışın tedavisi radyoterapi uygulanması gerekebiliyor Başka tedavi hali ise ameliyat yapılmadan hastanın radyoterapi ve sıklıkla eş vakitli verilen kemoterapi ile tedavi edilmesi Radyoterapinin öncelikli olarak kullanıldığı tedavi seçeneği ekseriyetle cerrahinin uygulanamadığı ileri evredeki hastalar oluyor

7 Tedavi gören bayanlar anne olabilir mi

Rahim ağzı kanserlerinin öteki jinekolojik kanserlerden değerli bir farkı bu kanserin üreme çağındaki bayanlarda daha çok görülmesi Bu nedenle bu yaş kümesinde bulunan ve çocuk sahibi olma dileği olan hastalar için seçilecek tedavi özel bir ehemmiyet gerektiriyor Bu yaş kümesindeki hastalarda yalnızca rahim ağzı ve lenf bezlerinin alınması ve rahim ana gövdesinin korunması sağlanabiliyor ve böylelikle doğurganlık devam edebiliyor

Ancak bu ameliyatın uygulanabilmesi için ameliyat öncesinde titiz bir değerlendirilme yapılarak hastanın kriterlere uygun olup olmadığının tespiti gerekiyor Uygun hasta kümesinde yapılan bu ameliyatlar sayesinde birçok bayan hem hastalıktan kurtulup hem de bebek sahibi olabiliyor

8 Tedavide hangi yol seçilmeli

Günümüzde laparoskopik formül ile artık neredeyse tüm karın içi jinekolojik ameliyatlar yapılabiliyor Laparoskopinin açık ameliyata nazaran değerli avantajı hastayı büyük bir karın kesiklerinden koruyarak milimetrik seviyedeki 5 12 mm küçük deliklerden karın içerisine sokulan bir kamera ve çok küçük boyuttaki cerrahi aletler ile ameliyat yapılabilmesi Ayrıyeten açık ameliyattan daha güzel bir formda tüm organ ve yapılar ince ayrıntılarına kadar görülebildiği için cerrahi istenilen titizlikle yapılabiliyor

Laparoskopi ile ameliyat olan hastalarda daha az ağrı daha kısa müddette taburcu olma ve olağan yaşama daha çabuk dönüş sağlanıyor Bunun yanı sıra son devirde kullanılmaya başlanan robot teknolojisi sayesinde laparoskopik cerrahi 3 boyutlu bir görüş altında uygulanıyor ve yeni enstrümanlar sayesinde cerrahın ellerini neredeyse açık bir ameliyat konforunda kullanabilmesine imkan sağlıyor Robotik cerrahi rahim ağzı kanseri üzere cerrahinin karmaşık kimi noktalarının daha kolay ve titizlikle üstesinden gelinebilmesine olarak tanıyor

Hem smear testi hem hpv testi yaptırın

21 yaşından sonra tüm bayanlar rahim ağzı kanser tarama programlarına katılmalı Günümüzde farklı tarama programları olmakla birlikte kıymetli mesleksel kuruluşlardan olan Amerikan Obstetrisyen ve Jinekologlar Birliği ve Amerikan Kanser Cemiyeti üzere rehber kuruluşlar yakın vakitte şimdiki tekliflerini kapsayan bildiriler yayınladılar Bu rehberlere nazaran 21 29 yaş bayanlar üç yılda bir kere smear testi ile taranmalı 30 yaş ve üzerinde olan bayanlar ise 5 yılda bir tekrarlanacak biçimde smear testi ile birlikte HPV testinin yapıldığı ikili test ile taranmalı deniyor

Diğer yandan HPV testinin yapılamadığı durumlarda 3 yılda bir yalnız smear ile taramanın kabul edilebilir bir yaklaşım olduğu belirtiliyor Belirlenen bu tarama aralıkları patolojik smear sonucu normal olmayan smear olması halinde değişim gösterebiliyor Taramanın 65 70 yaşına kadar sürdürülmesi öneriliyor Ülkemizdeki rahim ağzı kanseri tarama programında şimdi resmi bir değişiklik yok smear ile yıllık taramaya devam ediliyor Biz de tüm bayanlara yıllık jinekolojik muayeneyi ihmal etmemeleri gerektiğini ve tertipli olarak smear testi yaptırmaları gerektiğini söylüyoruz